W obronie nauczania domowego

Z niepokojem przeczytałam o zmianach w finansowaniu nauczania domowego. Zmniejszenie dotacji na tę formę nauczania to kolejna szybka i chyba niezbyt dokładnie przemyślana decyzja.

Ponad 33 lata spędziłam w systemie oświaty. Miałam okazję poznać pracę w szkołach publicznych, niepublicznych: prywatnych i społecznych, prowadziłam nauczanie indywidualne, uczyłam w klasach integracyjnych.

W mojej ostatniej placówce wspierałam nauczanie domowe dzieci polskich, które na stałe lub czasowo przebywają za granicami kraju. Ich rodzice dbając o edukację swoich dzieci, chcąc zapewnić im kontakt z językiem polskim i ułatwić ewentualny powrót do polskiego systemu oświaty organizują dla nich nauczanie domowe. Jest ono wspierane przez specjalne programy, dzięki którym uczniowie mogą uczyć się przez internet. Biorą udział w webinariach, otrzymują podręczniki na zasadach przewidzianych dla uczniów polskich. Raz w roku stawiają się na egzaminy klasyfikacyjne w szkole macierzystej i po uzyskaniu pozytywnych wyników otrzymują świadectwo polskiej szkoły. Placówka  taka ma także obowiązek zorganizowania egzaminów zewnętrznych dla tych uczniów.
Mogę sobie wyobrazić, jakiego zaangażowania i ilu wyrzeczeń wymaga zarówno od uczniów jak i ich rodziców równoległe realizowanie programów nauczania dwóch szkół: zagranicznej i polskiej.
Ile czasu trzeba poświęcić, żeby być na bieżąco i stanąć do egzaminów zewnętrznych. Różnice programowe, problemy językowe to wyzwania, którym trzeba stawić czoła. Mogę sobie wyobrazić jak trudno maluchom uczyć się pisać i czytać w dwóch językach jednocześnie.  Ile godzin zabawy przeznaczonych jest na "zabawę w szkołę".
Czy nasze państwo musi oszczędzać akurat w takich obszarach?  Moim zdaniem NIE!!!

Mieszać w jedną stronę (część 2) - sześciolatki w szkole

Pomysł poprzedniej ekipy rządzącej o obniżeniu wieku szkolnego przyjęłam bez większych emocji pewnie dlatego, że 50 lat temu byłam sześcioletnią pierwszoklasistką. Nie muszę chyba nikogo przekonywać, że moja szkoła nie poczyniła najmniejszych przygotowań na przyjęcie sześciolatki.
Z nauką radziłam sobie nieźle, ilość kleksów, które robiłam, nie odbiegała od przeciętnej.

Nie widzę nic złego w rozpoczynaniu nauki w szkole w wieku 6 lat. Dzieci zaczynają się uczyć znacznie wcześniej i czy miejsce, w którym się uczą nazwiemy żłobkiem, przedszkolem, czy szkołą jest sprawą drugorzędną.
Sprawą pierwszorzędną wydaje się ustalenie, czy dla tego konkretnego dziecka wiek sześciu lat jest optymalny.
Ważne jest także - niezależnie od wieku - czego i jak mają się uczyć dzieci, stworzenie warunków przyjaznej edukacji, z zapewnieniem indywidualnego wsparcia "na starcie" w możliwie szerokim zakresie.
Dużą rolę odgrywa zaakceptowanie - także przez rodziców - różnego tempa rozwoju dzieci i zrezygnowanie z porównywania z innymi: bo Krzyś już czyta, a ty nie; a Hania tak ładnie pisze - postaraj się też.
Wokół siebie zawsze znajdziemy ludzi, którzy robią coś lepiej od nas i takich, którzy robią to gorzej. Dobierając sobie odpowiednio grupę porównawczą  możemy albo popadać w błogie zadowolenie albo w niszczącą frustrację.
Od wielu lat pracując z uczniami podkreślam, że ważne w nauce jest to, czy zrobiłeś/zrobiłaś postęp, czy umiesz więcej, rozumiesz lepiej. Jeżeli tak, masz prawo do zadowolenia, jeżeli nie, wyznacz sobie cel i osiągnij go.
Ale wróćmy do sześciolatków i nieszczęsnego sposobu wprowadzenia "reformy".
Przymus najczęściej rodzi sprzeciw.  Niemal jednoczesne podwyższenie wieku emerytalnego i obniżenie wieku szkolnego mogło ten sprzeciw jedynie spotęgować.
Tworzenie oddzielnych klas dla sześcio- i siedmiolatków uważam za nieuzasadnione, skoro podstawa programowa jest dla wszystkich dzieci taka sama a sprawdzian trzecioklasisty jednakowy dla obu grup wiekowych.
Nawiasem mówiąc nie mogę się doszukać sensu tego uporczywego egzaminowania coraz młodszych dzieci.
Warunki, którym musiały sprostać szkoły, żeby przyjąć sześciolatków w wielu wypadkach były nie do spełnienia.

Podsumowując TOTALNA PORAŻKA sposobu  - nie samej idei.
Zawsze były i będą dzieci sześcioletnie gotowe do podjęcia nauki w szkole. Niemniej decyzję o tym pozostawiłabym rodzicom po konsultacji z fachowcami.
Osiągnięcie tzw.  "dojrzałości szkolnej" to sprawa indywidualna i dywan w klasie tego nie zmieni.

Mieszać w jedną stronę (część 1) - gimnazjalna refleksja

Pozwolę sobie dzisiaj, pisząc o zapowiadanych zmianach w oświacie, na kulinarną analogię.
Czy to prawda, że ciasto należy mieszać zawsze w jedną stronę?

PRAWDA
Mieszanie mąki z wodą lub mlekiem powoduje wytworzenie ciasta ... elastycznej masy. Spowodowane jest to wzajemną reakcją dwu białek glutenowych gliadyny i gluteniny, obecnych w mące pszennej. Wymagana jest obecność wody i mieszanie oraz miesienie (wyrabianie). Powstały kompleks białkowy nazywany glutenem ma wspomniane cechy ciasta.
Ruch w jedną stronę sprzyja powstawaniu regularnych, mocnych powiązań obu białek glutenowych. Takie ciasto może utrzymać powietrze a później gąbczastą strukturę po upieczeniu. Równomierny ruch mieszania w jedną stronę sprzyja powstawaniu stabilnych i mocnych wiązań. Zmiana kierunku mieszania może spowodować osłabienie wiązań glutenowych.  (źródło)

A cóż widzimy w naszej oświacie?
Kto się dorwie do łyżki, natychmiast zmienia kierunek mieszania. A energii, z jaką miesza pozazdrościć by mogła niejedna elektrownia nie tylko wiatrowa.
I opcja polityczna nie ma tu żadnego znaczenia.
Należąc do pokolenia 50+ mam w pamięci ośmioklasową szkołę podstawową, niewprowadzoną nigdy w życie szkołę dziesięcioletnią (wzór bratniego narodu) - tu trzeba oddać ówczesnym władzom, że potrafiły wycofać się z tej reformy.
W 1999 roku powstały gimnazja i licea profilowane a szkolnictwo zawodowe - uznawane za "gorsze" - z zapałem likwidowano. Komu i po jakich substancjach zmieniających świadomość przyszło do głowy, że społeczeństwo nie będzie potrzebowało porządnych rzemieślników, murarzy, stolarzy itd pozostanie dla mnie tajemnicą.
Szkolnictwo zawodowe na szczęście przeżywa renesans, między innymi dzięki środkom unijnym.
Licea profilowane wymarły, jako kompletnie nieprzystająca do potrzeb rynku pracy gałąź ewolucji oświaty.
Gimnazja, po początkowym chaosie, stały się stabilnym punktem na mapie szkolnictwa a badania PISA wskazują na ich pozytywne efekty.

Może się to zmienić na niekorzyść w wyniku ostatniej zmiany podstawy programowej, gdyż dawny spiralny układ treści nauczania zastąpiono liniowym, przy czym przedmioty matematyczno-przyrodnicze realizowane są przez trzy lata w gimnazjum i TYLKO przez rok w liceum.
A wszak wiadomo "Repetitio est mater studiorum" (powtarzanie jest matką wiedzy).

Czy można liczyć na to, że po wyścigu do "miski z powstającym ciastem" zamiast łapać z obłędem w oczach za łyżkę i kręcić w przeciwną stronę, nowi mocodawcy poświęcą nieco czasu na zastanowienie.
Może dodać jakiś składnik? Może zmodyfikować nieco przepis?
Ale mieszać w jedną stronę!!!
Czy potrzebny nam kolejny ZAKALEC i to na dodatek bardzo kosztowny?
c.d.n.

Na gorąco po X Kongresie OSKKO

Program X Kongresu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty oferował szerokie spectrum tematów związanych z polską szkołą. Wykłady, warsztaty, panele dyskusyjne - trzy dni odkrywania nowych możliwości lub przypominania sobie dawnych sprawdzonych sposobów na solidną szkołę.
Jedną z gwiazd kongresu był z pewnością charyzmatyczny dr hab. Jacek Pyżalski - autorytet w dziedzinie trudnych zachowań młodzieży i ich profilaktyki. W "tryptyku"(trzykrotnym spotkaniu  wymuszonym bardzo dużym zainteresowaniem słuchaczy) przedstawił zjawisko bullyingu (nękania, znęcania się) bardzo powszechne w szkołach. Wiedza akademicka poparta licznymi badaniami i praktyką  spowodowały, że uczestnicy dostali kompaktową informację na temat powstawania tego zjawiska i kilka prostych sposobów na działania wychowawcze zapobiegające bullyingowi na etapie powstawania zespołu klasowego .
Spotkanie z dyrektorem szkoły w Radowie Wielkim poświęcone było tworzeniu  koncepcji w oparciu o wartości, jak to praktycznie przeprowadzić i jak sprawdzić, czy nasza koncepcja żyje w szkole. Kolejna dawka praktycznych rozwiązań.
Ola i Monika - pasjonatki IT w edukacji wczesnoszkolnej -  z zaraźliwym entuzjazmem opowiadały o  sposobach wykorzystania tabletu na lekcjach. Jak to zrobić, żeby tablet był jedynie narzędziem do kreatywnej nauki? Przykłady dobrych praktyk można znaleźć na blogach prowadzonych przez nauczycielki www.tableciaki.blogspot.pl.  
A jak już złapiemy bakcyla to sami wpadniemy na fajne pomysły,  możemy też liczyć na naszych uczniów:)
Kolejne zjawisko o mówiąc ściślej zjawiskowa RYŚLICIELKA ( = trener myślenia wizualnego), dotarła do nas z lekkim opóźnieniem. I raczej biada temu, kto spóźniłby się z wykładem  do grupy dyrektorów. Jednak pasja z jaką wystąpiła przed nami Ryślicielka w ciągu kilku minut pozwoliła zapomnieć o niefortunnym początku i wszyscy zagłębiliśmy się w "ryślenie" czyli graficzne przedstawianie wykładu, połączenie mapy myśli z rysowaniem prostych postaci, symboli. Notowaniu w sposób sprawiający frajdę i pozwalający zapamiętać więcej, szybciej, dokładniej.
Na kongresie można było spotkać ludzi reprezentujących bardzo zróżnicowane poglądy na edukację. Od szkół, które preferują nauczanie niekoedukacyjne do szkoły naturalnej, gdzie w zajęciach uczestniczą dziewczynki i chłopcy, dzieci w różnym wieku. Gdzie jest przestrzeń na naukę opartą na naturalnej potrzebie zdobywania wiedzy i  kontakcie z przyrodą z dala od zgiełku miasta.

Trzy inspirujące dni w otoczeniu osób, dla których szkoła jest  po prostu sposobem na życie. Niezwykle motywujące spotkania w mieście, którego uroku nie sposób kwestionować.

rowerowe last minute

Przed nami dwa wolne dni ze słoneczną pogodą. Nie mówię, że temperatura jest idealna do rowerowych wypraw, ale rzadko kiedy pogoda jest idealna. Albo za gorąco, albo za zimno, albo za duży wiatr, albo pada lub może padać.
Bez względu na pogodę chcę zaprezentować propozycję jednodniowego wypadu, który pozwala połączyć aktywny wypoczynek na bardzo dobrej ścieżce rowerowej z chłodzącą kąpielą w Jeziorze Borek w Kosarzynie.

Użytek ekologiczny "Szuwar"

Pakujcie więc rowery na samochód, wałówkę i napoje chłodzące i ruszajcie do Kosarzyna. Jeśli jedziecie bez nawigacji, w Gubinie warto zapytać miejscowych o drogę, bo nie jest ona dobrze oznaczona. Samochód można zostawić na parkingu przy ośrodku "Nad Borkiem" i stamtąd ruszyć w kierunku Żytowania. Po drodze mijamy po lewej stronie urokliwy użytek ekologiczny "Szuwar".

Przejście graniczne w Żytowaniu

W Żytowaniu kierujemy się na przejście graniczne i nowo wybudowaną kładką kierujemy się do naszego zachodniego sąsiada.
Zaraz za mostkiem skręcamy w prawo wjeżdżając na Międzynarodowy szlak rowerowy "Odra – Nysa" (Oder – Neisse Radweg) prowadzący aż do wyspy Uznam (oczywiście nie w czasie jednodniowej wyprawy).

Kajuete Ratzdorf

Ścieżka prowadzi wałem przeciwpowodziowym i na pierwszym odcinku jest dosyć wąska. Nie wiem, czy tak trafiłam, czy jest to reguła, na wale wiatr był dość silny i po żeglarsku można by go określić jako "mordewind". Podziwiając malowniczy krajobraz dojeżdżamy do miejscowości Ratzdorf, gdzie Nysa Łużycka wpada do Odry. Można tu zrobić małą przerwę, jest kilka niewielkich punktów gastronomicznych. Warto więc wziąć parę euro. Jeden z tych punktów mieści się w budynku z wiele obiecującym napisem "Kajuete, Gast und Tanzwirtschaft".

Na skrzyżowaniu szlaków rowerowych można pojechać dalej prosto i dojechać do Eisenhuettenstadt.

Panorama Eisenhuetenstadt

lub skręcić w lewo do Neuzelle. Jeżeli wybierzemy drugą opcję warto przejechać przez odrestaurowany ogród przyklasztorny, zwiedzić klasztor i szukając wytchnienia (w 35-stopniowym upale myśl o chwili wytchnienia jest natręctwem pojawiającym się bardzo często) usiąść nad stawem. W miejscowym browarze można zakupić różne gatunki lokalnego piwa.
 

Klasztor i budynki przyklasztorne zostały odrestaurowane w ramach projektu Polsko - Niemiecki Most Edukacyjny Zielona Góra - Neuzelle. W przyklasztornych budynkach ma siedzibę szkoła Gymnasium und Oberschule im Stift Neuzelle, której szkołą partnerską jest Europejskie Gimnazjum i Liceum Dr Rahn w Zielonej Górze. Obie szkoły mają międzynarodowy charakter i ściśle ze sobą współpracują.

Ścieżka rowerowa prowadzi przez bardzo malowniczy region, gdzie można  podziwiać rosochate wierzby, rozległe pola i łąki obfitujące w różne gatunki roślin, m.in. kocankę piaskową.

Kocanka piaskowa

Nadodrzańska wierzba

Wersja bogatsza trasy (z Eisenhuettenstadt) wynosi 58 km, opcja skrócona około 40 km. Tak czy siak - w tak upalny dzień - po powrocie do Kosarzyna rowerzysta jest zaledwie cieniem człowieka, na szczęście można skorzystać z orzeźwiającej kąpieli w Jeziorze Borek, co gorąco polecam. Kąpielisko w ośrodku "Nad Borkiem" daje możliwość także tym, którzy nie przepadają za  pływaniem na małym wydzielonym kąpielisku. Na własną odpowiedzialność można wypłynąć w jezioro tak daleko, jak się chce i nikomu to nie przeszkadza.

Gorąco polecam:)
więcej o moich wypadach na  blogu:50pluswdrodze